1. Khái niệm về Ông cóc (Thiềm Thừ) là gì?
Trong dân gian Thiềm Thừ từ xưa đến nay có rất nhiều cách gọi tên và quan niệm về tác dụng của linh vật này trên bàn thờ Thần tài Ông địa. Chúng ta có thể gọi Thiềm Thừ 3 chân là Thiềm Thừ phong thủy (vì đây là linh vật phong thủy). Hay Thiềm Thừ tài lộc (khả năng mang lại tài lộc), Cóc Thiềm Thừ (hình dáng như loài cóc), Cóc 3 chân (vì nó chỉ có 3 chân và giống cóc) cùng nhiều tên khác nữa.
Hình 1. Mâm cúng Thần tài Thổ địa chuẩn
2. Sự tích về Ông cóc (Thiềm Thừ):
Theo truyền thuyết của Đạo Giáo thì cóc vàng vốn là một con yêu tinh tu hành hàng chục vạn năm, chuyên đi hại nhân gian.
Thời đó có Lưu Hải – đệ tử của một trong Bát Tiên, thích đi chu du tứ phương để cứu dân lành gặp nạn, hỗ trợ hàng yêu phục ma. Ông đã dùng mưu kế của mình để làm cóc vàng bị thương, mất 1 chân và thu phục nó. Từ đó, cóc vàng đi theo Lưu Hải và dùng phép thần của mình để nhả tiền, cứu giúp dân khổ. Cũng vì lý do này mà người dân đã chế tác ra hình tượng linh vật cóc 3 chân. Miệng ngậm tiền để cầu tài lộc.
Về mặt hình tướng thì Thiềm thừ chỉ có ba chân, lý do lúc giao tranh với tiên ông Lưu Hải đã bị đánh cụt mất một chân. Trên lưng thì có bảy nốt sần đúng với hình dáng của chòm sao Thất Tinh Bắc Đẩu nằm ở cực Bắc. Bao gồm Tham lang, Cự môn, Lộc tồn, Văn khúc, Liêm trinh, Vũ khúc và Phá quân. Còn thiên văn học gọi là chòm sao Đại Hùng tinh gồm Thiên xu, Thiên toàn, Thiên cơ, Thiên quyền, Ngọc hành, Khai dương và Dao quang.
Hình 2. Mâm cúng cho bàn thờ Thần tài Ông địa.
3. Ý nghĩa của Ông cóc (Thiềm Thừ) trên bàn thờ Thần tài Ông địa:
Ngày nay Thiềm Thừ không chỉ là linh vật trang trí mà còn có tác dụng tránh tà, chiêu tài. Theo kinh nghiệm trong phong thủy, Thiềm Thừ thông nhân tính nên khi khai quang tốt nhất chỉ nên có một mình gia chủ. Sau ngay khi khai quang, cóc ngậm tiền nhìn thấy ai đầu tiên thì sẽ mãi mãi phù hộ cho người đó. Người Việt hay sử dụng Thiêm Thừ phong thủy cho việc bày trí bàn thờ Thần tài - Ông địa có miệng ngậm đồng tiền cổ quay ra ngoài, tối cho quay đầu vào trong nhà (với ý nghĩa ban ngày quay đầu ra ngoài để đi kiếm tài lộc, tối quay đầu vào trong nhà để đem tài lộc vào nhà).
Hình 3. Mâm lễ cúng Ông địa Thần tài.