1. Nguồn gốc và ý nghĩa mâm cúng đầy tháng cho trai.
Ông bà ta xưa quan niệm rằng: Đứa trẻ được sinh ra là do các vị Đại Tiên (Bà chúa Đầu thai), Tiên Mụ mà trực tiếp là 12 bộ Tiên Nương (12 bà Mụ) nặn ra ban cho. Vì vậy, khi đầy cử bé trai (đứa trẻ chào đời được 3 ngày), đầy tháng bé trai (đứa trẻ chào đời được một tháng), đầy năm bé trai (thôi nôi bé trai tròn 1 tuổi); bố mẹ, ông bà đứa trẻ phải bày mâm cúng đầy tháng cho bé trai để tạ ơn các bà Mụ và cầu xin các bà Mụ ban cho đứa trẻ mọi điều may mắn tốt lành.
Hình 1. Mâm cúng bé trai đầy đủ lễ vật.
Tục cúng đầy tháng bé trai (cúng Mụ) là một trong nhiều nghi lễ, tập tục gắn liền với cuộc đời của mỗi con người và nó còn là nét đẹp của dân tộc Việt. Cúng đầy tháng là nghi lễ thông báo sự có mặt của một thành viên mới trong gia đình, có nghĩa là có một thế hệ mới bắt đầu. Đây là một trong những tín ngưỡng dân gian mang dấu ấn tín ngưỡng thờ Mẫu, hi vọng con người ta phải nhớ về cội nguồn. Ngoài ra cúng đầy tháng bé trai còn biểu hiện những mong ước tốt đẹp của thế hệ trước đối với thế hệ kế tiếp.
Hình 2. Mâm cúng đầy tháng bé trai.
2. Bài văn khấn cúng đầy tháng cho bé trai.
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô Đại Bi Quan Thế Âm Bồ tát
Con lạy Đệ nhất Thiên tỷ đại tiên chúa
Con kính lạy Đệ nhị Thiên đế đại tiên chúa
Con kính lạy Đệ tam Thiên Mụ đại tiên chúa
Con kính lạy Tam thập lục cung chư vị Tiên Nương
Hôm nay, là ngày …… tháng ……. năm ……………(Âm lịch)
Vợ chồng con là .................................................. .............................................. sinh được con Trai đặt tên là ……………………………………..…………
Chúng con ngụ tại …………………………………………………………………….
Nay, nhân ngày đầy tháng chúng con thành tâm sửa biện hương hoa lễ vật và các thứ cúng dâng bày lên trước án, trước bàn toạ chư vị Tôn thần kính cẩn tâu trình:
Nhờ ơn thập phương chư Phật, chư vị Thánh hiền, chư vị Tiên Bà, các đấng Thần linh, Thổ công địa mạch, Thổ địa chính thần, Tiên tổ nội ngoại, cho con sinh ra cháu, tên .................................................. sinh ngày .......................................... được mẹ tròn, con vuông.
Cúi xin chư vị tiên Bà, chư vị Tôn thần giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì, vuốt ve che chở cho cháu được ăn ngon, ngủ yên, hay ăn chóng lớn, vô bệnh vô tật, vô ương, vô hạn, vô ách, phù hộ cho cháu bé được tươi đẹp, thông minh, sáng láng, thân mệnh bình yên, cường tráng, kiếp kiếp được hưởng vinh hoa phú quý. Gia đình con được phúc thọ an khang, nhân lành nảy nở, nghiệp dữ tiêu tan, bốn mùa không hạn ách nghĩ lo.
Xin thành tâm đỉnh lễ, cúi xin được chứng giám lòng thành.
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Hình 3. Mâm cúng đầy tháng cho bé trai.
3. Hướng dẫn cúng đầy tháng cho bé trai.
Bước 1: Đốt 15 cây nến.
Bước 2: Châm 3 ly nước, 3 ly rượu, 3 ly trà (chỉ rót 1/3 ly).
Bước 3: Đốt hương (nam 7 cây, nữ 9 cây).
Bước 4: Cầm hương khấn bài văn khấn, khấn xong cắm lên ly nhang.
Bước 5: Chia cây hương ra làm 3 phần.
- Cháy hết phần hương thứ nhất: châm thêm 3 ly nước, 3 ly rượu, 3 ly trà (rót 2/3 ly).
- Cháy hết phần hương thứ 2: châm thêm 3 ly nước, 3 ly rượu, 3 ly trà (rót đầy).
- Cháy hết 1/2 của phần hương thứ 3: Khai hoa cho bé trai, ngắt 1 bông hoa trên mâm cúng vừa quơ qua, quơ lại trên miệng bé vừa đọc 4 câu thơ sau:
Mở miệng ra cho có bông, có hoa,
Mở miệng ra cho kẻ thương, người nhớ,
Mở miệng ra cho có bạc, có tiền,
Mở miệng ra cho xóm giềng quý mến.
Hình 4. Mâm cúng đầy tháng cho bé trai.
